We are in the Metabolism Boost Phase (Days 11–20, Gurmar Methi). Today’s practice combines breathing techniques with Trikonasana (Triangle Pose) to:

Improve flexibility
Stimulate digestion
Balance energy and metabolism

Practitioner’s Checklist Flow

✅ Step 1 – Herbal Shot (1 min)

Take 20 ml Gurmar Methi herbal shot with lukewarm water (morning).
Benefits: Supports digestion, balances appetite, improves sugar absorption.

✅ Step 2 – Kayashram Warm-Up: Breathing Practice (2 mins)

Stand tall, feet apart.
Deep breathing (5 rounds): Inhale → expand chest, Exhale → relax.
Side-breathing (5 reps each side): Inhale arms up, exhale → bend sideways.
Benefits: Expands lungs, oxygenates body, prepares for asana.

✅ Step 3 – Kayklesh Asana: Trikonasana (Triangle Pose) (2–3 mins)

Stand with feet wide apart.
Turn right foot outward, left foot slightly inward.
Inhale → arms sideways.
Exhale → bend right, touch ankle/shin, stretch left arm upward.
Gaze at raised arm. Hold 15–20 sec.
Repeat on left side.
Benefits: Improves digestion, strengthens waist/back, stimulates pancreas, increases flexibility.

✅ Step 4 – Kayotsarg Meditation (7 mins)

Sit in Sukhasana.
Breathe deeply, focus on side-body expansion.
Visualization: Energy balancing evenly on both sides, harmonizing sugar metabolism.

✅ Step 5 – Lifestyle Tip (1 min)

Tip: Avoid processed snacks (biscuits, chips, packaged sweets).
Replace with: Roasted chana, sprouts, or fruit.

Closing Line

“Excellent! You’ve completed Day 19. Tomorrow is the final session of the Metabolism Boost Phase, where we’ll recap with energy meditation.”

Lesson Resources (Upload in Tutor LMS)

📌 PDF Daily Checklist (Day 19)

✅ Herbal Shot (20 ml Gurmar Methi)
✅ Breathing Warm-Up (5 rounds + side-breathing)
✅ Trikonasana (both sides, hold 15–20 sec)
✅ Kayotsarg Meditation (7 mins)
✅ Lifestyle Tip (replace processed snacks with natural foods)

📌 Quick Info Card (Graphic/PDF)

Illustration: Trikonasana with stretch arrows
Key Benefits: Digestion, pancreas activation, flexibility, balance

📌 Reflection Journal Prompt (PDF)

“Did Trikonasana make my body feel lighter or more flexible?”
“How do natural snacks affect my energy compared to processed ones?”

📖 दिन 19 – साधक चेकलिस्ट पाठ

पाठ का शीर्षक

दिन 19: संतुलन और लचीलापन – श्वास वार्म-अप + त्रिकोणासन (Triangle Pose)

पाठ विवरण (Tutor LMS पेज)

आपके 30-दिवसीय डायबिटीज़ गार्ड रीसेट प्रोग्राम 🌿 के दिन 19 में आपका स्वागत है।

हम अभी मेटाबॉलिज़्म बूस्ट चरण (दिन 11–20, गुरमार मेथी) में हैं।
आज का अभ्यास श्वास-प्रक्रिया और त्रिकोणासन को जोड़ता है, जिससे:

लचीलापन बढ़ता है
पाचन तंत्र सक्रिय होता है
ऊर्जा और मेटाबॉलिज़्म संतुलित होते हैं

✅ साधक की चेकलिस्ट क्रम

Step 1 – हर्बल शॉट (1 मिनट)

20 मि.ली. गुरमार मेथी हर्बल शॉट गुनगुने पानी के साथ (सुबह)।

लाभ: पाचन को सहारा, भूख संतुलन, शर्करा अवशोषण में सुधार।

Step 2 – कायाश्रम वार्म-अप: श्वास अभ्यास (2 मिनट)

सीधे खड़े हों, पैर थोड़े अलग रखें।
गहरी श्वास (5 चक्र): श्वास लें → छाती फैलाएँ, श्वास छोड़ें → शरीर ढीला करें।
साइड-ब्रीदिंग (प्रत्येक ओर 5 बार): श्वास लेते हुए हाथ ऊपर, श्वास छोड़ते हुए बगल की ओर झुकें।

लाभ: फेफड़े फैलते हैं, शरीर ऑक्सीजन से भरता है, आसन की तैयारी होती है।

Step 3 – कायक्लेश आसन: त्रिकोणासन (2–3 मिनट)

पैरों को चौड़ा खोलकर खड़े हों।
दाहिना पैर बाहर की ओर, बायाँ पैर थोड़ा अंदर की ओर करें।
श्वास लें → दोनों हाथ बगल में फैलाएँ।
श्वास छोड़ें → दाहिनी ओर झुकें, टखने/पिंडली को छुएँ, बायाँ हाथ ऊपर की ओर खींचें।
दृष्टि ऊपर उठे हुए हाथ पर। 15–20 सेकंड रुकें।
यही प्रक्रिया बाईं ओर दोहराएँ।

लाभ: पाचन सुधरे, कमर/पीठ मज़बूत हो, अग्न्याशय (Pancreas) सक्रिय हो, लचीलापन बढ़े।

Step 4 – कायोत्सर्ग ध्यान (7 मिनट)

सुखासन में बैठें।
गहरी श्वास लें, शरीर के बगल हिस्से के विस्तार पर ध्यान दें।
कल्पना: ऊर्जा दोनों ओर समान रूप से संतुलित होकर शर्करा मेटाबॉलिज़्म को संतुलित कर रही है।

Step 5 – जीवनशैली सुझाव (1 मिनट)

परहेज़ करें: प्रोसेस्ड स्नैक्स (बिस्किट, चिप्स, पैकेज्ड मिठाई)।
विकल्प चुनें: भुना चना, अंकुरित अनाज या फल।

समापन पंक्ति

“बहुत बढ़िया! आपने दिन 19 पूरा किया। कल मेटाबॉलिज़्म बूस्ट चरण का अंतिम सत्र होगा, जिसमें हम ऊर्जा ध्यान के साथ पुनरावलोकन करेंगे।”

📌 पाठ संसाधन (Tutor LMS में अपलोड हेतु)

PDF डेली चेकलिस्ट (दिन 19)
✅ हर्बल शॉट (20 मि.ली. गुरमार मेथी)
✅ श्वास वार्म-अप (5 चक्र + साइड-ब्रीदिंग)
✅ त्रिकोणासन (दोनों ओर, 15–20 सेकंड होल्ड)
✅ कायोत्सर्ग ध्यान (7 मिनट)
✅ जीवनशैली सुझाव (प्रोसेस्ड स्नैक्स छोड़कर प्राकृतिक भोजन)
क्विक इन्फो कार्ड (ग्राफिक/PDF)
- चित्रण: त्रिकोणासन (खींचाव तीरों के साथ)
- मुख्य लाभ: पाचन, अग्न्याशय सक्रियता, लचीलापन, संतुलन
रिफ्लेक्शन जर्नल प्रश्न (PDF)
- “क्या त्रिकोणासन से मेरा शरीर हल्का या अधिक लचीला महसूस हुआ?”
- “प्राकृतिक स्नैक्स का असर मेरी ऊर्जा पर कैसा रहा बनिस्पत प्रोसेस्ड स्नैक्स के?”

📖 દિવસ 19 – સાધક ચેકલિસ્ટ પાઠ

પાઠનું શીર્ષક

દિવસ 19: સંતુલન અને લવચીકતા – શ્વાસ વર્મ-અપ + ત્રિકોણાસન (Triangle Pose)

પાઠ વર્ણન (Tutor LMS પેજ)

તમારા 30-દિવસના ડાયાબિટીસ ગાર્ડ રીસેટ પ્રોગ્રામ 🌿 ના દિવસ 19 માં આપનું સ્વાગત છે।

અમે હાલ મેટાબોલિઝમ બૂસ્ટ ચરણ (દિવસ 11–20, ગુરમર મેથી) માં છીએ।
આજનો અભ્યાસ શ્વાસ પ્રણાલી અને ત્રિકોણાસન નો સંયોજન છે, જેનાથી:

લવચીકતા વધે છે
પાચન તંત્ર સક્રિય થાય છે
ઊર્જા અને મેટાબોલિઝમ સંતુલિત થાય છે

✅ સાધકની ચેકલિસ્ટ ક્રમવાર

Step 1 – હર્બલ શોટ (1 મિનિટ)

20 મિ.લી. ગુરમર મેથી હર્બલ શોટ ગરમ પાણી સાથે (સવારમાં)।

લાભ: પાચનને સહાય કરે, ભૂખSantulit કરે, શુગર શોષણ સુધારે।

Step 2 – કાયાશ્રમ વર્મ-અપ: શ્વાસ અભ્યાસ (2 મિનિટ)

સીધા ઊભા રહો, પગ થોડા અલગ રાખો।
ઊંડો શ્વાસ (5 ચક્ર): શ્વાસ લો → છાતી ફેલાવો, શ્વાસ છોડો → શરીર ઢીલો કરો।
સાઇડ-બ્રિદિંગ (દરેક બાજુ 5 વાર): શ્વાસ લેતા હાથ ઉપર, શ્વાસ છોડતા બાજુએ વાંકો થાઓ।

લાભ: ફેફસાં ફેલાય છે, શરીર ઑક્સિજનથી ભરાય છે, આસન માટે તૈયાર થાય છે।

Step 3 – કાયક્લેશ આસન: ત્રિકોણાસન (2–3 મિનિટ)

પગોને વિશાળ અંતરે ફેલાવીને ઊભા રહો।
જમણો પગ બહારની તરફ, ડાબો પગ થોડો અંદર કરો।
શ્વાસ લો → બંને હાથ બાજુએ ફેલાવો।
શ્વાસ છોડો → જમણી તરફ વાંકો, ટખા/પિંડળી ને સ્પર્શો, ડાબો હાથ ઉપર તાણો।
નજર ઉપર ઉઠેલા હાથ પર રાખો। 15–20 સેકંડ રોકાવો।
એ જ પ્રક્રિયા ડાબી બાજુ કરો।

લાભ: પાચન સુધારે, કમર/પીઠ મજબૂત કરે, અગ્નાશય (Pancreas) સક્રિય કરે, લવચીકતા વધારે।

Step 4 – કાયોત્સર્ગ ધ્યાન (7 મિનિટ)

સુખાસનમાં બેસો।
ઊંડો શ્વાસ લો, શરીરના બાજુના વિસ્તાર પર ધ્યાન આપો।
કલ્પના: ઊર્જા બંને બાજુ સમાન રીતે સંતુલિત થઈને શુગર મેટાબોલિઝમને સંતુલિત કરી રહી છે।

Step 5 – જીવનશૈલી ટીપ (1 મિનિટ)

પરિહાર કરો: પ્રોસેસ્ડ નાસ્તા (બિસ્કિટ, ચિપ્સ, પૅકેજ્ડ મીઠાઈ)।
વિકલ્પ પસંદ કરો: ભુનો ચણો, અંકુરિત અનાજ અથવા ફળ।

સમાપન પંક્તિ

“શાબાશ! તમે દિવસ 19 પૂર્ણ કર્યો। આવતી કાલે મેટાબોલિઝમ બૂસ્ટ ચરણ નો અંતિમ સત્ર હશે, જેમાં અમે ઊર્જા ધ્યાન સાથે પુનરાવર્તન કરીશું।”

📌 પાઠ સંસાધન (Tutor LMS માટે અપલોડ કરવા યોગ્ય)

PDF ડેઇલી ચેકલિસ્ટ (દિવસ 19)
✅ હર્બલ શોટ (20 મિ.લી. ગુરમર મેથી)
✅ શ્વાસ વર્મ-અપ (5 ચક્ર + સાઇડ-બ્રિદિંગ)
✅ ત્રિકોણાસન (બંને બાજુ, 15–20 સેકંડ હોલ્ડ)
✅ કાયોત્સર્ગ ધ્યાન (7 મિનિટ)
✅ જીવનશૈલી ટીપ (પ્રોસેસ્ડ નાસ્તા છોડીને કુદરતી ખોરાક)
ક્વિક ઇન્ફો કાર્ડ (ગ્રાફિક/PDF)
- ચિત્ર: ત્રિકોણાસન (તાણ દર્શાવતા તીરો સાથે)
- મુખ્ય લાભ: પાચન, અગ્નાશય સક્રિયતા, લવચીકતા, સંતુલન
રિફ્લેક્શન જર્નલ પ્રશ્નો (PDF)
- “શું ત્રિકોણાસનથી મારું શરીર હળવું કે વધુ લવચીક લાગ્યું?”
- “કુદરતી નાસ્તાનો પ્રભાવ મારી ઊર્જા પર કેવો રહ્યો, પ્રોસેસ્ડ નાસ્તાની સરખામણીમાં?”